సాంబార్ సరస్సు: జైపూర్‌కు నైరుతి దిశలో దాదాపు 60 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న సాంబార్ సరస్సు భారతదేశంలోని అతిపెద్ద లోతట్టు ఉప్పునీటి సరస్సుగా ఉంది. అదే సమయంలో రామ్‌సర్ ప్రదేశంగా కూడా హోదాను కలిగి ఉంది. శీతాకాలం సమయంలో వేలాది వలస పక్షులు ఈ 230 చదరపు కిలోమీటర్ల నిస్సారమైన తడి భూమిని తమ ప్రధాన నివాసంగా ఉపయోగిస్తాయి. వివిధ రకాల బాతులు సరస్సులో ఫ్లెమింగోలు, పెలికాన్లు, స్పూన్‌బిల్స్, అవోసెట్‌లు ఆకట్టుకుంటాయి. పక్షి పరిశీలకులు గులాబీ రంగు ఫ్లెమింగోలను చూసి ఆనందిస్తారు. బహుళ శాశ్వత పక్షి జాతులు సాంబార్ సరస్సులో నివసిస్తాయి. ఇందులో భారతీయ నెమలి, నల్ల రెక్కల స్టిల్ట్‌లు, కార్మోరెంట్‌లు ఉన్నాయి.
దిడ్వానా సరస్సు: రాజస్థాన్‌లోని జైపూర్ నుండి 150 కిలోమీటర్ల దూరంలో ప్రముఖ ఉప్పునీటి దిడ్వానా సరస్సు ఉంది. సాండ్‌పైపర్‌లు, టెర్న్‌లు, గల్స్ వంటి అనేక జాతుల పక్షులు ఈ సరస్సును నివాసంగా ఉంది. ప్రతి సంవత్సరం అనేక పక్షులు మధ్య ఆసియా, సైబీరియా వైపు వలస వెళ్ళేటప్పుడు దిడ్వానా సరస్సును తమ విశ్రాంతి కేంద్రంగా చేసుకుంటాయి. ఈ ప్రదేశం సుదూర స్థానం కారణంగా జనసమూహం తక్కువగా ఉంటుంది. ఇది తీవ్రమైన వన్యప్రాణుల పరిశీలకులకు ప్రత్యేకమైన పక్షుల వీక్షణ క్షణాలను అందిస్తుంది.
పచ్‌పద్ర సరస్సు: జైపూర్‌కు పశ్చిమాన దాదాపు 180 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న పచ్‌పద్ర సరస్సు ఉప్పునీటి లక్షణాలను కలిగి ఉండటం వలన చాలామందికి తెలియదు. ఈ సుదూర సరస్సు వద్ద అపారమైన వైవిధ్యం కలిగిన పక్షి జాతులు నివసిస్తాయి. సందర్శకులు ఈ ప్రదేశంలో కింగ్‌ఫిషర్‌లతో పాటు హెరాన్‌లు, ఎగ్రెట్‌లతో పాటు పెయింట్ చేసిన కొంగలను చూడవచ్చు. ఈ సరస్సు ఫోటోగ్రాఫర్‌లను, వాతావరణాన్ని కోరుకొనేవారికి అనువైన ప్రదేశం.
లాల్ సాగర్ సరస్సు: నాగౌర్ సమీపంలోని లాల్ సాగర్ సరస్సు అతి తక్కువ మందికి మాత్రమే తెలుసు. ఇది పక్షుల పరిశీలనకు ఉత్తేజకరమైన ప్రదేశంగా ఉంది. స్థానిక, వలస పక్షులకు ఈ ఉప్పునీటి సరస్సు నివాస స్థలంగా ఉంది. క్రేన్, ఐబిస్, లాప్వింగ్ పక్షి సందర్శకులను ఈ ప్రదేశానికి ఆకర్షిస్తుంది. ఎడారి వాతావరణం సందర్శకులకు అనువైన ప్రదేశం.
కియోలాడియో నేషనల్ పార్క్ (భరత్‌పూర్): జైపూర్ నుంచి సుమారు 180 కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉన్న కియోలాడియో నేషనల్ పార్క్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా పక్షి అభయారణ్యంగా ఖ్యాతి పొందింది. యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం హోదాను అందుకుంది. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా పక్షి అభిమానులను ఆకర్షిస్తుంది. అరుదైన సైబీరియన్ క్రేన్ సహా లెక్కలేనన్ని పక్షి జాతులు ఈ ప్రదేశంలో విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి ఆగుతాయి. ఉద్యానవనంలోని విభిన్న పర్యావరణ మండలాలు, గడ్డి భూములు, అడవులతో సహా చిత్తడి నేలలు 370 కంటే ఎక్కువ విభిన్న జాతుల పక్షులతో ఆకట్టుకుంది.
